Astro-fotografie door Rijk-Jan Koppejan

 

Apparatuur

De telescoop is natuurlijk het belangrijkste onderdeel van de apparatuur. Elk type telescoop heeft zijn eigen voor- en nadelen, vandaar dat er zoveel verschillende soorten kijkers op de markt zijn.

Er zijn een heleboel 'sites' waar heel veel informatie staat over telescopen, dus daar begin ik hier niet aan. Op deze pagina's zijn alleen de spullen te vinden die ik gebruik, met een korte beschrijving.

-MEADE LXD75 NEWTON F5

Dit is een Newton spiegeltelescoop met een doorsnede van 15cm. Het is een kijker die je soms heel goedkoop kunt aanschaffen.  Het is een fijne kijker voor zogenaamde 'deepsky'-objecten. Op de foto hiernaast staat de kijker op een VIXEN SPHINX montering.  Verder is op deze foto te zien dat er i.p.v. een oculair een ATIK 1C camera staat. Met deze camera (feitelijk een gewone webcam) maak ik opnames van de Maan en de planeten. Op de foto zie je de kijker met montering in mijn tuin staan. Het was in de winter van 2008/2009. De planeet Venus stond gunstig aan de hemel en dat is natuurlijk een goed moment om de planeet te vangen. Met deze kijker maak ik de meeste deepsky-opnames, maar soms gebruik ik hem ook voor planeten en de Maan. Deepsky opnames maak ik met een Canon EOS 300D of met een gemodificeerde Canon 40D. Deze laatste is veel gevoeliger voor rood en is daardoor veel beter geschikt voor deepsky dan een gewone digitale spiegelreflexcamera.

-CELESTRON C8 SCHMIDT-CASSEGRAIN F10

Dit type kijker is een echte 'all-round' kijker, maar is toch voornamelijk geschikt voor Zon, Maan en planeten. De brandpuntafstand is vrij groot, waardoor je goede vergrotingen kan krijgen. Voorzien van een webcam maakt je met deze kijker de mooiste planetenplaatjes, zeker als je er een 2x Barlow of zelfs een 3x Barlow bij gebruikt. Met een 'focal reducer' (f6.3) is de kijker beter geschikt voor 'deepsky' . Op de foto hiernaast ben ik bezig met het uitlijnen van de zoeker. De kijker had ik namelijk meegenomen naar de Provence in Frankrijk voor een waarneemexpeditie (zie ook de map met 'expedities') en moest nog goed afgesteld worden.

-SKYWATCHER 127mm MAKSUTOV-CASSEGRAIN F12

Deze telescoop heeft een vrij kleine opening en een vrij lange brandpuntafstand, hetgeen hem bijzonder geschikt maakt als planetenkijker. Hieronder zie je de telescoop, voorzien van een Philips ToUcam, op mijn VIXEN SPHINX montering. Met deze opstelling fotografeer ik de Maan en de planeten. Met het computerprogramma REGISTAX, bewerk ik de afzonderlijke 'frames' waardoor je fraaie opnames krijgt.  

 

 

-WILLIAM OPTICS ZENITSTAR 80 F6 REFRACTOR

Rechtsonder zie je de mooi vormgegeven lenzenkijker van William Optics op mijn montering staan. Ik nam deze opstelling mee naar Turkije, om van daaruit de totale zonsverduistering van 29 maart 2006 vast te leggen. De telescoop was voorzien van een ZONNEFILTER van  BAADER MYLARFOLIE. Achter de telescoop hangt een CANON EOS 300D DSLR.

Dit is mijn ideale reistelescoop. Prima voor deepsky-objecten en voor zons- en maansverduisteringen.

-RANDAPPARATUUR

Verder bezit ik uiteraard de nodige filters, oculairs, adapters, voedingen, laptop, draadontspanners e.d. om met al die telescopen te kunnen werken. Verder heb ik nog de beschikking over een CORONADO NEARSTAR SOLARMAX 60. Dit is een H-ALPHA KIJKER waarmee zonnevlammen waargenomen kunnen worden. Daarachter plaats ik een DMK21 camera en dat geeft haarscherpe en gedetailleerde beelden. Deze kijker en camera zijn van de STICHTING VOLKSSTERRENWACHT PHILIPPUS LANSBERGEN in Middelburg, waar ik sinds januari 2003 voorzitter van ben. Super dat ik die spullen vaak kan gebruiken.

-SOFTWARE

Tegenwoordig is er een heleboel software voor handen om je ruwe opnames mee te bewerken. Daarnaast zijn er nog computerprogramma's (vaak gratis beschikbaar gesteld!) die handig zijn bij de astrofotografie. Het lijstje hieronder (verre van volledig) geeft een indruk van hetgeen ik gebruik.

  • Registax  -Met dit programma kun je opnames die je gemaakt hebt met een eenvoudige webacam 'stacken' en bewerken.
  • Photoshop elements -Dit programma zit standaard bij de aanschaf van een digitale camera. Het is een eenvoudige uitvoering van Photoshop.
  • PHD autoguiding - Met dit gratis programma kun je de montering precies mee laten lopen met de rotatie van de Aarde. Een 'must' voor elke deepsky fotograaf.

 NIET MOEILIJK DOEN!

Mijn telescoop staat meestal klaar om direct buiten te zetten op m'n terras. Binnen 10 minuten sta ik te draaien. De plaatsen waar de drie poten van mijn montering staan worden aangegeven door een drietal kleine holle metalen buisjes in de grond. Deze staan precies goed. Dus: én precies horizontaal én precies richting het noorden. Hierop zet ik mijn statief en de boel is direct goed uitgelijnd. Voor korte belichtingstijden is dit ruim voldoende, maar voor langdurige opnames moet ik meer spul naar buiten sjouwen.  Dan moet ik gaan autoguiden. Dat wil zeggen: de telescoop EXACT met de aardrotatie mee laten lopen om langdurige belichtingstijden mogelijk te maken. Hiervoor is een computerprogramma nodig (PHD- autoguiding) , een laptop, een volgkijker, een webcam en de nodige kabels. Dit alles aansluiten en afregelen kost een kwartiertje extra. Daarna plaats ik gewoon de digitale spiegelreflexcamera met behulp van een adapter op de telescoop en hup, klikken maar. Hoe meer opnames je maakt, hoe meer je er kan 'stacken' en hoe beter de opname.

Hiernaast zie je één van de drie buisjes in mijn terras waarop ik de driepoot van de VIXEN SPHINX zet.

OOSTKAPELLE

In Oostkapelle staat het deepsky-observatorium van sterrenwacht Philippus Lansbergen. Van hieruit maak ik mijn opnames van sterrenstelsels en nevels. Er staat een BRESSER 20CM NEWTON F4 op EQ 6PRO MONTERING. Een echt fotokanon voor zwakke objecten, waar ik het liefst mee werk tijdens heldere maanloze nachten. Sinds de zomer van 2010 gebruik ik nu ook 'autoguiding' als volgtechniek om lange belichtingstijden mogelijk te maken. Zonder autoguiding kun je eigenlijk niet werken. De resulaten gaan er stukken mee vooruit. Vooral voor het betere deepsky-werk.